20 września 1942 powstały Narodowe Siły Zbrojne, ideowo-wojskowa formacja o charakterze katolickim. Dziś NSZ jest inspiracją dla polskich patriotów, którzy pragną kultywować etos Żołnierzy Wyklętych – niezłomnych bohaterów walczących o niepodległą Ojczyznę.
Utworzenie Narodowych Sił Zbrojnych miało miejsce 20 września 1942 r. na mocy rozkazu płk Ignacego Oziewicza „Czesława”, pierwszego komendanta głównego formacji. W jej skład weszły Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy, część Narodowej Organizacji Wojskowej oraz szereg mniejszych organizacji.
Organem kierującym NSZ została Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna. Narodowe Siły Zbrojne pragnęły objąć swoim działaniem tereny Polski sprzed 1939 r., a także rejony zamieszkałe przez Polaków znajdujące się przed wojną na terytorium niemieckim. Na tych obszarach utworzono sześć inspektoratów, podzielonych na 17 okręgów.
Tak główny cel walki NSZ streszczał w rozkazie ogólnym nr 3 ze stycznia 1944 r. ówczesny komendant główny płk Tadeusz Kurcyusz „Żegota”: „Wobec przekroczenia przez wojska sowieckie granicy Polski, Rząd Polski w Londynie oraz społeczeństwo polskie w Kraju wyrażają swą niezłomną wolę przywrócenia niepodległości całego terytorium polskiego do granicy na Wschodzie sprzed roku 1939, ustalonej za obustronną zgodą traktatem ryskim (…) Jedna jest dla nas Polska prawdziwie Niepodległa i Wielka, zdolna zapewnić pokój sobie i innym narodom Europy Środkowej i dać wszystkim Polakom ziemię lub warsztat pracy. – Jest nią Polska od granicy traktatu ryskiego na wschodzie, po Odrę i Nysę Łużycką na Zachodzie (…) Narodowe Siły Zbrojne walczyć będą o przywrócenie Polsce wszystkich Jej ziem wschodnich”.
Narodowe Siły Zbrojne sformowoły szereg oddziałów partyzanckich, które prowadziły bezpardonową walkę z Niemcami oraz formacjami komunistycznymi. W Powstaniu Warszawskim wzięło udział kilka tysięcy żołnierzy NSZ, a najsłynniejszą formacją NSZ była Brygada Świętokrzyska.
Uroczystości z okazji 75. rocznicy powstania Brygady Świętokrzyskiej NSZ
W Zagłębiu Dąbrowskim struktury NSZ zaistniały na dużą skalę dopiero jesienią 1944 roku. A jak do tego doszło? Możemy o tym przeczytać w opracowaniu „Okręg Śląski Armii Krajowej”, którego obszerne fragmenty publikowaliśmy na portalu Magna Polonia:
Narodowa Organizacja Wojskowa i Narodowe Siły Zbrojne w Zagłębiu Dąbrowskim
Po wkroczeniu zajęciu Polski przez wojska sowieckie i zainstalowaniu tu władzy komunistyczne formacje NSZ kontynuowały walkę, przy czym do legendy przeszły działania zgrupowania partyzanckiego kpt. Henryka Flame ps. „Bartek” na Śląsku Cieszyńskim i na Ziemi Żywieckiej.
Na Polanie Śmierci w Starym Grodkowie stanął pomnik upamiętniający żołnierzy „Bartka”
Wojciech Kempa
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
