Kalendarium historyczne – rocznica rozpoczęcia przez Armię Czerwoną i jednostki berlingowskie ofensywy, mającej wyprzeć wojska niemieckie z centralnej i zachodniej części II RP.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się walkom na terenie Polski w styczniu-lutym 1945 roku.
12 stycznia 1945 roku na froncie wschodnim rozpoczęła się operacja wiślańsko-odrzańska (zwaną też styczniową lub zimową). Sowiecka ofensywa miała na celu jak najszybsze dotarcie do Berlina i rozbicie niemieckiej armii.
Plany ofensywy sowieckiej zakładały mocne, błyskawiczne uderzenie siłami czterech frontów i jak najszybsze dotarcie do Berlina. 12 stycznia 1945 roku ponad 2 mln sowieckich i polskich żołnierzy przerwało linię frontu ustabilizowaną na Wiśle i Narwi.
Wojska I Frontu Ukraińskiego marszałka Iwana Koniewa uderzyły z przyczółka sandomierskiego nad Wisłą. Po krótkich walkach przełamały niemiecką pierwszą linię i już pierwszego dnia posunęły się 15 km do przodu. 17 stycznia sforsowały Wartę i zajęły Częstochowę, 18 stycznia wyzwoliły Piotrków Trybunalski, a 19 stycznia, po krótkich walkach zajęły Kraków (wykorzystując fakt wycofania się Niemców). W ciągu 6 dni wojska Koniewa pokonały zatem aż 160 km.
14 stycznia z przyczółka puławskiego ruszyło natarcie I Frontu Białoruskiego marszałka Gieorgija Żukowa. Pierwszego dnia jego wojska wbiły się w linie obrony niemieckiej na głębokość 12-18 km, drugiego – pokonały kolejnych 20 kilometrów. 15 stycznia jego 47. i 61. Armie oskrzydliły Warszawę. 17 stycznia berlingowcy zajęli zrujnowaną stolicę. Walki o miasto trwały krótko, bo w mieście pozostały nieliczne oddziały osłonowe. Większość wojsk Niemcy wycofali w obawie przed okrążeniem.
Główne zgrupowanie Frontu Białoruskiego odparło niemiecki kontratak (40. Korpus Pancerny) i otworzyło sobie drogę na zachód. Przewaga sowiecka była tak wielka, że niemieckie siły odwodowe i jednostki zaporowe, które próbowały łatać front, były rozbijane z marszu.
19 stycznia Rosjanie opanowali Łódź, Kutno i Tomaszów Mazowiecki, 20 stycznia zajęli Koło, a 21 Gniezno. Pierwszą poważną przeszkodą okazał się dopiero zamieniony w twierdzę Poznań, do którego dotarły 22 stycznia. Tempo natarcia radzieckiego było niebywałe. Z początkowych 25-30 km dziennie, Rosjanie doszli do 80 km/dziennie. W związku z tym służby zaopatrzenia miały ogromne problemy z nadążaniem za jednostkami uderzeniowymi.
Pod koniec lutego Armia Czerwona dotarła na linię Odry.
W trakcie operacji wiślańsko-odrzańskiej teren Polski został oczyszczony z niemieckich oddziałów. Nie oznaczało to dla ludności tego obszaru nadejścia upragnionej wolności. Armia Czerwona zaprowadziła własne porządki, instalując reżim komunistyczny podległy Moskwie.
Warto pamiętać, że żołnierze sowieccy nie tylko likwidowali niemieckie jednostki. Dopuścili się również licznych mordów, gwałtów i grabieży na miejscowej, polskiej ludności cywilnej.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
