Felietony

Układ Słoneczny powstał maksymalnie w czasie 200 tys. lat

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Zamiast od jednego do dwóch milionów lat formacja Układu Słonecznego zajęła mniej, niż 200 tysięcy – twierdzą naukowcy z międzynarodowego zespołu badaczy. Do takich wniosków doszli po analizie izotopów obecnych w meteorytach.

Układ Słoneczny narodził się około 4,5 mld lat temu. Słońce i inne elementy systemu powstały w wyniku grawitacyjnego zapadnięcia się potężnej chmury gazu i pyłu. Obserwacje innych układów planetarnych kazały naukowcom sądzić, że zapadanie się chmury z powstaniem i zapłonem gwiazdy zajmuje od jednego do dwóch milionów lat.

Badacze z amerykańskiego Lawrence Livermore National Laboratory oraz innych ośrodków w USA i w Niemczech przedstawili jednak pierwsze, jak twierdzą, konkretne dane dotyczące czasu powstania Układu Słonecznego. „Wcześniej ramy czasowe jego formacji nie były znane” – podkreśla Greg Brennecka, główny autor publikacji, która ukazała się na łamach „Science”.

„Nasza praca pokazuje, że zapadanie się chmury, prowadzące do powstania Układu Słonecznego, nastąpiło bardzo szybko, w czasie krótszym niż 200 tys. lat. Jeśli porównamy to do skali ludzkiego życia, formowanie się Układu można by porównać do ciąży trwającej ok. 12 godzin zamiast 9 miesięcy. To był szybki proces” – opowiada specjalista.

Naukowcy wyjaśniają, że najstarsze ciała stałe w Układzie Słonecznym to bogate w wapń i aluminium inkluzje obecne w meteorytach. Stanowią one niejako bezpośredni zapis formowania się systemu. Mierzące od kilku mikrometrów do kilku centymetrów inkluzje uformowały się w bardzo gorących warunkach – w temperaturze ponad 1000 st. C, prawdopodobnie w pobliżu bardzo młodego Słońca. Zostały potem przetransportowane na zewnątrz systemu, w chłodniejsze rejony, gdzie formowały się meteoryty zwane chondrytami węglowymi.

Większość wspomnianych inkluzji utworzyła się nieco ponad 4,5 mld lat temu, co zajęło od 40 tys. do 200 tys. lat.

Naukowcy sprawdzili obecność izotopów molibdenu w inkluzjach pochodzących z różnych węglowych chondrytów, w tym największego ze znalezionych na Ziemi – meteorytu Allende. Badanie wskazało, że inkluzje powstały z różnorodnego mateteriału obejmującego cały protoplanetarny dysk pyłu i gazu. Zapadanie to musiało więc trwać mniej więcej tyle, co powstawanie inkluzji, zatem nie przekroczyło 200 tys. lat.

Więcej informacji na stronach:

https://www.llnl.gov/news/solar-system-formed-less-200000-years

https://science.sciencemag.org/content/370/6518/837

/Nauka w Polsce – PAP/

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!