Rocznica zwycięstwa wojsk polskich w bitwie pod Sasowym Rogiem
Dziś w naszym Kalendarium przyjrzymy się mało znanemu epizodowi Wojny Smoleńskiej z lat 1632-1634. 9 sierpnia 1632 roku armia carska otrzymała rozkaz koncentracji i ataku na Polskę. Z powodu sporów w dowództwie oraz spóźnionej mobilizacji, pierwsze oddziały przekroczyły granicę dopiero we wrześniu. Główne siły pod wodzą Michaiła Szeina skierowały się pod Smoleńsk. Pomocnicze uderzenia nastąpiły na całej długości granicy, od Inflant po Czernichów.
Napastnikom udało się zdobyć szereg mniejszych twierdz granicznych, takich jak Biała czy Dorohobuż. To ostatnie miasto zdobył i wymordował, szkocki najemnik na carskiej służbie, Alexander Leslie. To właśnie on z uwagi na posiadane doświadczenie, został awansowany na pułkownika oraz objął dowodzenie nad dwoma carskimi pułkami piechoty (w tym jednym zreformowanym pułkiem sołdatskim). Pomimo początkowych sukcesów, główny cel kampanii czyli Smoleńsk, został oblężony dopiero pod koniec października.
Powolna koncentracja i ślamazarne działania rosyjskie pozwoliły przeprowadzić w Polsce, najspokojniejszą w historii wolną elekcję. 8 listopada został obrany królem syn Zygmunta III Wazy, Władysław IV. Po koronacji z 6 lutego 1633 roku, nowy władca zabrał się za intensywny werbunek wojska. Sejm sprawnie ustanowił podatki na armię, a król wyposażył ją w najnowsze uzbrojenie oraz kazał wybudować dla niej specjalne arsenały. Większość zmobilizowanych sił ruszyła wraz z królem pod Smoleńsk w celu odblokowania oblężonego miasta. Część wojsk pod wodzą hetmana Stanisława Koniecpolskiego udała się na południe, by zasłonić granicę przed spodziewanym najazdem tureckim i tatarskim.
Rzeczywiście, Moskale dogadali się z Turkami. O współpracę było tym łatwiej, że wysoka Porta była żądna zemsty na Polakach za klęskę pod Chocimiem z 1621 roku. Brakowało jej jednak sił do dużej inwazji. Ostatecznie zdecydowano się na ataki dywersyjne i wspomagające działania Moskali, mające na celu wiązanie sił polskich.
W czerwcu 1633 roku, granice Polski przekroczył liczący ok. 1000 jeźdzców, czambuł tatarski pod dowództwem Kantymira Murzy. Ordyńcy dokonali najazdu i spustoszenia okolic Kamieńca Podolskiego. Działali z polecenia beja Sylistri, Abazego-paszy jako zwiad jego głównych sił.
Na wieść o nejeździe, hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski wydzielił oddział jazdy i ruszył w pogoń za wycofującymi się z jeńcami oraz łupami Tatarami. Miał pod komendą 2, 5 tys. doborowych żołnierzy. Uciekający czambuł, po przekroczeniu granicy Hospodarstwa Mołdawskiego, poczuł się pewnie i zwolnił tempo wycofywania się, lecz hetman nie zaprzestał pogoni. Do starcia doszło 4 lipca pod Sasowym Rogiem nad Prutem. Siły Koniecpolskiego odniosły łatwe zwycięstwo. Armia hetmana uwolniła cały jasyr i odebrała wszystkie łupy zabrane pod Kamieńcem. Pojmała też wielu znacznych Tatarów.
Zwycięstwo nie zapobiegło atakowi głównych sił turecko-mołdawsko-tatarskich pod wodzą Abazego Paszy. 22 października 1633 roku inwazja została jednak powstrzymana w zwycięskiej dla strony polskiej bitwie pod Paniowcami, po której Turcy wycofali się za Dniestr. Stambuł postanowił umyć ręce od tej kampanii. Abazy Pasza został oskarżony o samowolę i stracony.
4 lipca wspominamy też zwycięską bitwę pod Kłuszynem z 1610 roku.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
