Kalendarium historyczne: rocznica zakończenia kongresu ukraińskich nacjonalistów w Krakowie. W jej wyniku doszło do podziału na OUN Bandery i OUN Melnyka.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się okolicznościom tego wydarzenia.
Fatalna polityka narodowościowa sanacji prowadziła do napięć na tym polu. Fiskalizm i niszczenie własności prywatnej w połączeniu z nieudolną polityką polonizacji Białorusinów i Ukraińców doprowadziła do tego, że mniejszości nie asymilowały się. Coraz bardziej nienawidziły II RP, licząc na wyzwolenie spod jej opresyjnych rządów, przy pomocy Niemiec lub ZSRS.
Ukraińcy zorganizowali się w szowinistycznych ruchach o nazwie Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz Ukraińska Organizacja Wojskowa (UWO). Teroryści z UWO otwarcie wystąpili przeciwko polskiej administracji na Kresach w czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 roku. Zamordowali wielu policjantów, żołnierzy oraz cywilów.
Po katastrofie wrześniowej, OUN mogła korzystać z szerokiego wsparcia Niemców, którzy liczyli na wykorzystanie ukraińskich szowinistów zarówno przeciwko Polakom, jak też Sowietom. Chcieli, by Ukraińcy wywołali antykomunistyczne powstanie na tyłach frontu, podobnie jak to zrobili przeciwko władzom II RP. Na tym jednak tle, w łonie ruchu wybuchły konflikty.
W 1938 roku agent NKWD Paweł Sudopłatow zamordował dotychczasowego, niekwestionowanego lidera szownistów – Jewhena Konowalca. Od sierpnia 1939 roku na czele Głównego Prowydu OUN stanął Andrij Melnyk. Tenże traktował współpracę z Niemcami strategicznie i długofalowo, natomiast radykał Stepan Bandera domagał się, że by w zamian za kolaborację twardo domagać się jak najszybszego utworzenia państwa ukraińskiego.
Bandera doprowadził do zwołania w dniach 9-10 lutego 1940 roku krajowej konferencji OUN, na której zażądano ustąpienia ze stanowiska, rzekomo zbyt miekkiego Melnyka. Kiedy to nie nastąpiło, banderowcy zwołali w Krakowie własny zjazd. Spotkanie, które nazwano II Wielkim Kongresem OUN odbyło się w dniach 1-3 kwietnia 1940 roku. Jej efektem był rozłam OUN na dwie frakcje: OUN-B, czyli zwolennicy Bandery i OUN-M – zwolennicy Melnyka. W tym zestawieniu banderowcy byli swoistymi “bolszewikami”, w kontraście do melnykowskich “mienszewików”.
Wkrótce doszło do dalszej radykalizacji ruchu banderowskiego, który co więcej – zaczął zyskiwać przewagę liczebną nad melnykowcami. Kulminacją ich radykalizmu była rzeź wołyńska.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
