Kalendarium historyczne: rocznica rozpoczęcia budowy kluczowych umocnień broniących Polski przed najazdami tatarskimi, na styku Zbrucza i Dniestru.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się genezie tego wydarzenia.
Ujście Zbrucza do Dniestru było po 1672 roku newralgicznym punktem na mapie Rzeczpospolitej. Miejsce to znajdowało się bowiem 7 kilometrów od Chocimia i 19 kilometrów od Kamieńca Podolskiego, czyli twierdz zajmowanych przez Turków. Walory obronne tego miejsca doceniono już w 1664 roku, gdy powstały pierwsze, prowizoryczne umocnienia. Po zajęciu Podola przez Turków zgodnie z traktatem w Buczaczu, wrócono do tamtego pomysłu. Ideą przewodnią było kontrolowanie pogranicza i utrudnianie Tatarom najazdów na Polskę.
Właściwą twierdzę “Okopy Świętej Trójcy” zaczęto budować 25 marca 1692 roku. Fundatorem i pomysłodawcą budowy był hetman wielki koronny Stanisław Jan Jabłonowski, bliski współpracownik króla Jana III Sobieskiego. Umocnienia zostały zaprojektowane przez Tylmana z Gameren, architekta pochodzącego z Niderlandów, projektanta m.in. pałacu Krasińskich w Warszawie i pałacu Branickich w Białymstoku. Budowa głównych budynków trwała około 6 tygodni.
Do wnętrza Okopów prowadziły dwie bramy: Brama Lwowska i Brama Kamieniecka. Obie bramy stanowiły dwupiętrowe budynki wysokości pięciu metrów, budowane z kamienia na planie prostokąta. Długość Kamienieckiej wynosi nieco ponad dwanaście metrów, szerokość zaś osiem, podczas gdy długość Lwowskiej to nieco ponad dziesięć, a szerokość osiem metrów. Odległość między bramami wynosi 480 metrów.
W 1692 roku załoga twierdzy liczyła łącznie około 4 tysiące żołnierzy. Dowodzącymi byli oberszter Michał Brandt (autorament cudzoziemski) oraz Jakub Kalinowski (autorament narodowy). Część załogi z Okopów została przeniesiona półtora roku później do wybudowanej twierdzy-filii o nazwie “Szaniec Panny Marii” pod Wasiliowem.
Służba w Okopach nie była łatwa, a warunki życia w twierdzy dość surowe, dlatego zakładano, iż żołnierze stacjonować będą tam tylko pół roku, a później będą zastępowani przez innych. Stacjonujący w Okopach otrzymywali specjalny dodatek do żołdu (podwójną tzw. hibernę). Do ich zadań należało nękanie wojsk tureckich stacjonujących w Chocimiu i Kamieńcu. Polska załoga skutecznie odcinała tureckie szlaki zaopatrzeniowe i wyprowadzała ataki sięgające nie raz aż pod Kamieniec Podolski. Chroniła też pogranicze przed najazdami Tatarów.
Okopy Świętej Trójcy straciły na znaczeniu w 1699 roku, gdy Rzeczpospolita odzyskała Kamieniec Podolski. na mocy traktatu w Karłowicach.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
