Rocznica podpisania przez delegacje hitlerowską i sowiecką paktu o nieagresji.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się bezpośredniej przyczynie wybuchu II Wojny Światowej, czyli porozumieniu III Rzeszy ze Związkiem Sowieckim.
W drugiej połowie lat 30. Józef Stalin, mający prerogatywy większe niż dawni carowie, zaczął przygotowywać swój kraj do nowej wojny. Z tego powodu, w pierwszej kolejności chciał pozbyć się z armii niewygodnego i rzekomo nieposłusznego elementu. W wyniku przeprowadzonej w latach 1937-1938 czystki, śmierć poniosły setki najbardziej doświadczonych oficerów, takich jak marszałek Michaił Tuchaczewski. Jednocześnie czyszczono z „niepewnego elementu społecznego” tereny przygraniczne, mające stanowić podstawę wyjściową do inwazji na zachód.
Za taki element uznano m.in. Polaków z terenów Białorusi i Ukrainy, których tysiącami mordowano w ramach tzw. operacji polskiej NKWD. Stale rozbudowywano system obozów pracy GUŁAG, w którym więziono miliony obywateli ZSRS, zwykle za błahe, lub zmyślone przestępstwa. Nieustannie wysyłano agenturę i terrorystów dokonujących po polskiej stronie granicy napadów i morderstw. Formowano też w Polsce ukryte bojówki, które miały rozpocząć walkę z miejscowymi władzami w chwili sowieckiej inwazji.
W Moskwie szkolono przyszłe elity dla nowych sowieckich republik, które miały rozlać się po świecie. W ramach ostatnich przygotowań do wojny, Sowieci zaczęli udawać zaniepokojonych wzrostem zagrożenia ze strony III Rzeszy. Wyszli wobec aliantów zachodnich z propozycją pomocy. Miała ona polegać na wsparciu wojsk polskich przez Armię Czerwoną. Stalin doskonale wiedział, że Polska nigdy nie zgodzi się na wkroczenie jego armii nad Wisłę. Polacy doskonale pamiętali kim byli bolszewicy i oczywiście odrzucili taką formę “pomocy”.
Całość tych zabiegów obserwowali oczywiście Niemcy, którzy próbowali wyjść z klinczu i zapewnić sobie swobodę ruchów na wschodniej flance. Wiedzieli, że w przypadku ataku na Francję, Polska jej pomoże, natomiast w przypadku na Polskę, Francja już nie. Dlatego też pierwszym celem stała się Polska, jednak należało do tego pozyskać jeszcze Sowietów, by nie tracąc czas można było bezpiecznie przerzucić swoje siły na zachód. Hitler wysłał do Moskwy swojego minisra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa.
Tam doszło 23 sierpnia 1939 roku do podpisania paktu o nieagresji, zwanego paktem Ribbentrop-Mołotow. W tajnym dodatku do układu, strony wyznaczyły granice swoich stref wpływów w Europie Środkowej. Wstępnie podzielono Polskę na pół, natomiast Sowieci otzrymali zgodę na zagarnięcie państw bałtyckich, Finlandii i rumuńskiej Besarabii.
Pętla wokół polskiej szyi zaciskała się. Dowiedziawszy się o niemiecko-sowieckim układzie, Brytyjczycy 25 sierpnia podpisali z II RP pełnowymiarowy traktat sojuszniczy. Spowodowało to przesunięcie przez Hitlera terminu inwazji o kilka dni. Zarządzona przez prezydenta Mościckiego na 30 sierpnia powszechna mobilizacja, została na prośbę ambasadorów Wielkiej Brytanii i Francji odwleczona o jeden dzień, przez co polskie oddziały rozpoczęły wojnę w niepełnym składzie osobowym, a ich kompletowanie odbywało się już podczas chaosu walk odwrotowych.
Nawet biorąc pod uwagę dbanie przez Londyn i Paryż wyłącznie o interes własny, był to ruch całkowicie nieracjonalny, skutkujący osłabieniem polskiego oporu.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
