Kalendarium historyczne – rocznica koronacji na króla Rzeczpospolitej, elektora saskiego Fryderyka Augusta i jego żony Marii Józefy. Ceremonia miała miejsce w Krakowie.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się życiu i działalności tego zdrajcy i wroga wolnej Polski.
Fryderyk August (zwany w Polsce jako August III) był jedynym legalnym synem elektora Saksonii i króla Polski Augusta II. Matka, Krystyna z domu Hohenzollern wychowała go w religii luterańskiej. Uzyskał staranne wykształcenie po czym wyruszył w podróż po zachodniej Europie. Zwiedził kraje niemieckie, Italie i Francję. W wieku 17 lat konwertował na katolicyzm, jednak prawdopodobnie jego zmiana wiary była (podobnie jak w przypadku ojca) obliczona na łatwiejsze przejęcie korony polskiej.
Ponadto była warunkiem ożenku z córką cesarza Marią Habsburg. Fryderyk August nie interesował się sprawami polskimi i w czasie rządów ojca ani raz nie przyjechał nad Wisłę. Po jego śmierci został elektorem Saksonii oraz przejął funkcję kierowniczą w loży Konfidenztafel. Był człowiekiem otyłym i ociężałym. Lubował się w ucztach, polowaniach i oglądaniu opery. Miał szczególną słabość do strzelania w kierunku psów wałęsających się po dziedzińcu jego pałacu. Na mocy tajnego układu austriacko – rosyjskiego z 1732 roku (traktat Loewenwolda) został wykluczony z sukcesji polskiej korony.
Mocarstwa chciały osadzić w Warszawie księcia portugalskiego Emanuela. Z kolei Polacy opowiadali się za kandydaturą jakiegoś „Piasta”. Fryderyk przystąpił do walki o władzę. Jedynym sposobem na jej zdobycie było przekupienie niechętnych mu mocarstw. Poparcie Austrii zdobył uznając tzw. sankcję pragmatyczną cesarza Karola VI. W stosunku do Rosji poszedł znacznie dalej. Obiecał zrzeczenie się w imieniu Polski praw do Inflant oraz przekazanie lenna kurlandzkiego w ręce faworyta carycy Anny, Ernesta Birona.
Ponadto zgodził się podtrzymywać w Rzeczpospolitej korzystny dla sąsiadów ustrój demokracji szlacheckiej, gwarantujący systemową nieudolność państwa. Podczas elekcji z 1733 roku Polacy obrali królem Stanisława Leszczyńskiego. Zwolennicy Sasów zawiązali pod osłoną wojsk rosyjskich własny sejmik elekcyjny i bezprawnie wybrali Fryderyka, który przyjął imię August III. Doprowadziło to do wojny sukcesyjnej. Wkrótce wojska carskie i elektorskie zaczęły rozprawę z polską opozycją broniącą legalizmu.
Patrioci zawiązali szereg konfederacji, które potem połączyły się w Konfederację Generalną Dzikowską. Pospolite ruszenie i nieliczne oddziały regularne nie miały szans w starciu z profesjonalnymi armiami. Po prawie dwóch latach walk partyzanckich, zdradzie magnatów i samego króla Leszczyńskiego, złożono broń. Nowy władca w pełni kontynuował antypolską politykę swego ojca. Rzadko przebywał w kraju, załatwiając sprawy poprzez swoich zaufanych ludzi takich jak mason Henryk Brühl. W kwestiach zagranicznych, wplątał się w sprawy Rzeszy oraz wojny austriacko – pruskie o Śląsk.
W 1737 roku wywiązał się z wcześniejszych zobowiązań wobec Rosji i przekazał Kurlandię we władanie Ernesta Birona. W 1745 orku podpisał Traktat Warszawski, lecz błyskawicznie złamał jego postanowienia, coć były korzystne zarówno dla Saksonii, jak Polski.
W 1756 roku wplątał elektorat w wojnę siedmioletnią. Na mocy tajnych porozumień z caratem, przez Polskę przemaszerowały oddziały rosyjskie, dokonując po drodze licznych gwałtów i rabunków. Tymczasem Prusacy zajęli niemal całą Saksonię. W okupowanym Dreźnie w ich łapy dostały się polskie stemple mennicze. Pozwoliło to Berlinowi zalewać Rzeczpospolitą fałszywą monetą zwaną efraimką. Nastąpiła inflacja i kryzys gospodarczy.
August III nie zrobił kompletnie nic aby zreformować system monetarny. W ogóle mało interesował się Rzeczpospolitą i jej problemami.
Naczelną zasadą życia politycznego w czasie jego rządów stała się anarchia i korupcja. Postępowała demoralizacja elit, kryzys Kościoła oraz rozwój lóż masońskich. Poszczególni magnaci już niemal jawnie wspierali mocarstwa ościenne. W najbardziej opłakanym stanie była armia w której normą było handlowanie stopniami wojskowymi. W okresie panowania Augusta zerwano wszystkie sejmy oprócz sejmu pacyfikacyjnego z 1736 roku, który potwierdzał jego władzę królewską.
August III był władcą ociężałym i wyjątkowo nieudolnym, szkodliwym zarówno dla Polski jak i Saksonii. Przy pomocy wojsk carskich obalił prawowitego króla Leszczyńskiego oraz wybił broniących legalizmu patriotów. Był to jego jedyny sukces polityczny, gdyż oprócz tego ponosił same porażki. Po upadku konfederacji dzikowskiej w Rzeczpospolitej zapanował pokój, jednak kolejne dwie dekady zostały w całości zmarnowane.
Okres ten cechował się (podobnie jak rządy poprzedniego Sasa) dekadencją, demoralizacją elit oraz upadkiem gospodarczym. Znaczną winę za ten stan rzeczy ponosił osobiście August III.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
