Kalendarium historyczne – rocznica zawiązania przez Wielką Brytanię, Austrię, Holandię i Saksonię porozumienia na mocy którego miało dojść do rozbioru Prus.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się jednemu z mało znanych wydarzeń z XVIII wieku, które mogło uratować Polskę przed rozbiorami.
Traktat Warszawski był umową dyplomatyczną podpisaną w Warszawie 8 stycznia 1745 roku. Był to sojusz obronny pomiędzy Wielką Brytanią, monarchią Habsburgów, Niderlandami i Saksonią. Jego oficjalnym celem była obrona praw do tronu austriackiego Marii Teresy, zgodnie z sankcją pragmatyczną jej ojca Karola VI. Pomogła sojuszowi austro-saksońskiemu zapewnić wsparcie pieniężne i dyplomatyczne mocarstw morskich.
Założeniem traktatu było zatrzymanie postępów francuskich oraz odzyskanie przez Austrię Śląska, a co za tym idzie, sprowadzenie Prus do poziomu Elektoratu Brandenburskiego. Był odpowiedzią na przegraną przez Austrię I Wojnę Śląską oraz kiepską sytuację w walkach z Francją. W przypadku pokonania Prus, Austria miała odzyskać Śląsk, a Saksonia otrzymać niejasne nabytki terytorialne, prawdopodobnie w południowej Brandenburgii.
Ponadto August III Sas miał uzyskać wsparcie austriackie dla ustanowienie dziedzicznej korony w Rzeczpospolitej. Co więcej, gdyby udało mu się wciągnąć do wojny Rzeczpospolitą, miała ona uzyskać dawne Prusy Książęce.
W ramach układu, August III zobowiązał się do wystawienia 50-tysięcznego korpusu posiłkowego dla obrony Czech, opłacanego rocznym subsydium 150 tysięcy funtów szterlingów przez Wielką Brytanię i Niderlandy.
Nietrudno zauważyć, że poważne osłabienie Prus, sojusz Warszawy z Wiedniem i przejęcie przez Rzeczpospolitą Prus Książęcych, oznaczałoby likwidację w zarodku ewentualnych planów rozbiorów. Sama Rosja nie była w stanie ich przeprowadzić.
Niestety, odrealniona polityka Augusta III, który po śmierci antycesarza Karola VII Bawarskiego (20 stycznia 1745) wystąpił z własnymi pretensjami do tronu cesarskiego w Wiedniu, podważyła sojusz i doprowadziła do wstrzymania wspólnych działań przeciwko znienawidzonym Prusakom.
Traktat Warszawski był tajny do czasu, gdy w czasie Wojny Siedmioletniej, w 1756 roku Fryderyk Wielki pokonał Saksonię, zajął Lipsk i ujawnił zawartość elektorskiego archiwum.
Co ciekawe, idea rozbioru Prus i wcielenia Królewca do Polski pojawiła się w tym samym czasie Wojny Siedmioletniej, ale już na gorszych warunkach. Polska miała uzyskać te tereny w zamian za część Białorusi, cedowanej na rzecz Rosji.
Na grafice poglądowej: cesarzowa Maria Teresa (1717-1780).
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
