Kalendarium historyczne: rocznica bitwy pomiędzy siłami wiernymi królom Leszczyńskiemu i Augustowi II pod Lachowcami. Był to element polskiej wojny domowej.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się okolicznościom tego starcia.
9 lipca 1703 roku w wielkopolskiej Środzie, pod protekcją Karola XII zawiązano konfederację przeciwko Augustowi II. Jej oficjalnymi przywódcami zostali gorliwi zwolennicy opcji szwedzkiej, wojewoda poznański Stanisław Leszczyński oraz kasztelan kaliski Piotr Bronisz. Na Litwie sytuacja wyglądała odwrotnie. Z uwagi na bliskość Rosji oraz niegasnącą nienawiść do obozu sapieżyńskiego popierającego Szwedów, większość znaczących polityków poparła zawarcie układu z Rosją, zobowiązując się w nim do wspierania nieszczęsnego Augusta II.
Wkrótce na Litwę popłynął szeroki strumień carskich monet. Nie muszę oczywiście tłumaczyć, że protekcja Rosji nad Litwą i stronnictwem antyszwedzkim oznaczała faktyczne uczynienie z Rzeczpospolitej i Augusta wasali Moskwy i cara.
Z drugiej strony nie było wcale lepiej. 14 lutego 1704 roku, pod dalszym naciskiem Karola XII, w Warszawie przekształcono lokalną konfederację wielkopolską w konfederację generalną. Ta, wśród wiwatów, odebrała koronę królewską Augustowi II. 12 lipca 1704 roku na nowego króla wybrano dyzmokratycznie, głosami zwolenników opcji proszwedzkiej pupila Karolusa, Stanisława Leszczyńskiego. Podpisany później sojusz polsko-szwedzki praktycznie podporządkował Rzeczpospolitą Sztokholmowi. Nasz kraj tracił Inflanty i Kurlandię oraz oficjalnie uzależniał się politycznie i ekonomicznie od nowego, w cudzysłowie „sojusznika”.
Odpowiedzią zwolenników Moskwy i Augusta było zawiązanie 20 maja 1704 roku w Sandomierzu kontr konfederacji generalnej pod przewodem Augusta II oraz Stanisława Ernesta Denhoffa. 30 sierpnia 1704 roku jej przedstawiciele konfederacji podpisali w Narwie oficjalny sojusz z Rosją. W taki oto sposób cały kraj został podzielony na zwolenników Szwecji i Rosji, obcych potęg działających na naszym podwórku przez swoich przedstawicieli w postaci dyzmokratycznych królików Sasa i Lasa.
Oczywiście oznaczało to wybuch zaciekłej wojny domowej, w której brat mordował brata, a sąsiad plądrował włości sąsiada. To właśnie ta wojna – pomiędzy dwiema konfederacjami generalnymi, a nie przemarsze obcych wojsk rosyjskich i szwedzkich, najbardziej zniszczyła Rzeczpospolitą. Nigdy nie doszłoby do niej, gdybyśmy mieli króla dziedzicznego, a nie z wyboru.
Jednym ze znaczniejszych wydarzeń wojny domowej była bitwa pod Lachowcami z 12 kwietnia 1709 roku. Starły się w niej litewskie siły obu stronnictw. Po stronie Leszczyńskiego występował hetman wielki litewski z jego nadania, Jan Kazimierz Sapieha. Po drugiej stronie walczył hetman wielki litewski z nadania Augusta II – Grzegorz Antoni Ogiński. W nieco chaotycznym starciu zwyciężyły siły Sapiehy.
Niewiele im jednak z tego przyszło, gdyż miesiąc później, 23 maja doszło do nierozstrzygniętej bitwy z korpusem rosyjskim pod Nakwaszą. W jej wyniku Sapieha musiał się jednak wycofać.
Latem 1709 roku, po słynnej bitwie pod Połtawą którą przegrali Szwedzi, Sapieha przeszedł na stronę Augusta II. Musiał jednak złożyć swój urząd hetmański.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
