Kalendarium historyczne: rocznica wprowadzenia w sanacyjnej II RP, wielkiej reformy szkolnictwa, autorstwa Janusza Jędrzejewicza.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się założeniom tej reformy i jej skutkom.
11 marca 1932 roku sanacyjny sejm uchwalił reformę szkolnictwa, opracowaną przez ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego, Janusza Jędrzejewicza. Jednym z głównych celów reformy miało być propagowanie ideologii państwowej, czyli m.in. kultu Józefa Piłsudskiego. Na tym jednak zmiany się nie kończyły.
Reforma wprowadzała obowiązek kształcenia do 18 roku życia. Szkoła elementarna (powszechna) dzieliła się na trzy stopnie: cztery lata + dwa lata + jeden rok. Ostatnia klasa przeznaczona była dla uczniów, którzy nie mieli zamiaru kontynuować nauki. Po ukończeniu sześciu lat szkoły podstawowej można było zdawać egzamin i ubiegać się o przyjęcie do sześcioletniej szkoły średniej, podzielonej na czteroletnie gimnazjum i dwuletnie liceum ogólnokształcące.
Ukończenie gimnazjum dawało tzw. małą maturę i pozwalało na dalsze kształcenie w liceum zawodowym lub liceum ogólnokształcącym z wyborem jednej ze specjalizacji – klasycznej (z łaciną i greką), humanistycznej (tylko z łaciną), matematyczno-przyrodniczej. Po ukończeniu liceum uczniowie zdawali tzw. dużą maturę, która dawała możliwość podjęcia studiów wyższych. Oprócz liceum ogólnokształcącego uczniowie mogli po małej maturze kształcić się w liceum zawodowym lub w trzyletnim liceum dla nauczycieli.
Nowy system był teoretycznie nowoczesny w porównaniu z poprzednimi rozwiązaniami. Poszerzono przedmioty matematyczne i przyrodnicze a ograniczono przedmioty klasyczne. Podniesiono też poziom szkolenia kadry pedagogicznej.
Zreformowane szkolnictwo okazało się jednak systemem wadliwym i to nie tylko ze względu na prymitywną propagandę państwową. Uprawnienia do studiowania mieli bowiem tylko absolwenci liceów ogólnokształcących, a wysokie wymagania w szkolnictwie wyższego szczebla zamykały drogę edukacyjną dla dzieci z biedniejszych, wiejskich rodzin.
Bardzo częstym zjawiskiem na wsiach było realizowanie przez szkołę elementarną programu tylko czterech klas szkoły elementarnej, co nie dawało uprawnień do nauki w gimnazjum. Przyczyną tego stanu rzeczy był fakt, że brakowało nauczycieli, którzy spełnialiby wymagania do obsadzenia etatów w klasach 5-8. Nie jest jasne, czy wyśrubowane wymagania na tym polu były wypadkiem przy pracy, czy też zamierzoną i celową polityką sanatorów wobec polskiej wsi.
W ramach reformy szkolnictwa, z inicjatywy Jędrzejewicza zlikwidowano 52 katedry w szkołach wyższych, co środowisko naukowe traktowało jako rewanż sanatorów na profesorach za protesty przeciwko zamknięciu polityków opozycji w twierdzy brzeskiej.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
