Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (obsessive compulsive disorder, OCD) było dawniej nazywane nerwicą natręctw. Na tę chorobę, która utrudnia codzienne życie, cierpi około 2,5 proc. populacji na całym świecie. U dotkniętych OCD pojawiają się obsesyjne myśli, a także kompulsje, czyli czynności, które pacjent wykonuje czując się do nich zmuszonym, na przykład mycie rąk czy gromadzenie rzeczy.

Naukowcy z University of California w San Francisco zapytali 9204 dzieci w wieku od 9 do 10 lat, ile czasu spędzają przed ekranami urządzeń elektronicznych; średnia wynosiła 3,9 godziny dziennie. Dwa lata później autorzy zapytali opiekunów dzieci o objawy i diagnozy OCD. Wykluczono wykorzystanie ekranów do celów edukacyjnych.

Po dwóch latach u 4,4 proc. dzieci w wieku przedszkolnym rozwinęło się nowe zaburzenie obsesyjno-kompulsywne. Gry wideo i filmy przesyłane strumieniowo były powiązane z wyższym ryzykiem rozwoju OCD. Naukowcy stwierdzili, że SMS-y, czaty wideo i media społecznościowe nie łączyły się z OCD, ale może to być spowodowane tym, że nastolatki w badanej próbie nie używały ich zbyt często. Jak dodali, wyniki mogą się różnić w przypadku starszych nastolatków.

Prawdopodobieństwo rozwinięcia się OCD w ciągu dwóch lat wśród dzieci w wieku przedszkolnym wzrastało o 15 proc. z każdą godziną grania w gry wideo dziennie i o 11 proc. z każdą godziną oglądania filmów.

„Dzieci, które spędzają zbyt dużo czasu grając w gry wideo, odczuwają potrzebę grania coraz więcej i nie mogą przestać pomimo prób – powiedział Jason Nagata, adiunkt pediatrii na UCSF i główny autor badania. – Natrętne myśli na temat treści gier wideo mogą przekształcić się w obsesje lub kompulsje”.

Także oglądanie filmów może prowadzić do kompulsywnego oglądania podobnych treści – przy czym algorytmy, które je proponują oraz reklamy mogą zaostrzyć to zachowanie.

„Uzależnienia od ekranu są związane z kompulsywnością i utratą kontroli nad zachowaniem, które są podstawowymi objawami OCD” – powiedział Nagata.

W lipcu Nagata i jego współpracownicy odkryli, że zbyt długi czas spędzany przed ekranem był powiązany z destrukcyjnymi zaburzeniami zachowania u 9-11-latków, chociaż w tym przypadku media społecznościowe miały największy udział. W 2021 roku naukowcy odkryli, że podczas pandemii czas spędzany przed ekranem przez nastolatków podwoił się.

„Chociaż czas przed ekranem może przynieść ważne korzyści, takie jak edukacja i zwiększona socjalizacja, rodzice powinni być świadomi potencjalnych zagrożeń, zwłaszcza dla zdrowia psychicznego – wskazał Nagata. – Rodziny mogą opracować plan korzystania z mediów, który może obejmować czas wolny od ekranu, w tym przed snem”.

Źródło: DOI: https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2022.10.023 (PAP)

Autor: Paweł Wernicki