Ze względu na swoją ociężałość manaty zwane są krowami morskimi lub dryfującymi ziemniakami. Obecnie żyją tylko cztery gatunki tych roślinożerców z rzędu Sirenia. W ciągu ostatnich 47 mln lat było ich jednak dużo więcej. Żyły w wodach przybrzeżnych wszystkich kontynentów z wyjątkiem Antarktydy – piszą naukowcy z Duke University (USA), którzy zrekonstruowali ewolucyjną historię tych zwierząt.

Największy przedstawiciel tej grupy zwierząt żył w Morzu Barentsa jeszcze w czasach historycznych. Był dwa razy większy od słonia i ważył ok. 10 ton.

Manaty są zresztą krewniakami słoni. Linie ewolucyjne przodków manatów i przodków słoni rozdzieliły się ok. 58 mln lat temu, a pierwsze skamieniałości manatów pochodzą sprzed 47 mln lat. Najwcześniejsze manaty miały jeszcze cztery kończyny i potrafiły poruszać się również na lądzie.

Około 34 mln lat temu nastąpiła ich migracja przez Atlantyk ze wschodniej na zachodnią półkulę. Stało się to na przełomie oligocenu i eocenu, kiedy klimat się ochłodził i znacznie obniżył się poziom mórz. W tym czasie manaty ze wschodniej półkuli zaczęły wymierać.

Przez większą część ostatnich 20 mln lat duża część północnej części Ameryki Południowej pokryta była słodkowodnymi mokradłami, które później przekształciły się w system rzeczny Amazonki. Dopiero kilka mln lat temu uformowała się Amazonka z jej dopływami i ujściem do Atlantyku. Wówczas – zdaniem naukowców – południowoamerykańskie manaty zaczęły się rozprzestrzeniać poza Amerykę Południową.

Z analiz wynikło, że pomiędzy 23 a 5 mln lat temu, zanim połączyły się Ameryka Środkowa i Południowa, co najmniej trzy gatunki karaibskich manatów migrowały na Pacyfik.

Potomkiem tych migrantów była krowa morska Stellera (Hydrodamalis gigas), żyjący w Morzu Barentsa gigant, mierzący ponad dziesięć metrów długości. Gatunek widywany był jeszcze w połowie XVIII w., szybko jednak został wybity.

W badaniach uwzględniono największą, jak dotąd, liczbę danych, uwzględniających gatunki żyjące i wymarłe, informacje genetyczne, anatomiczne, geograficzne i geologiczne.

Więcej informacji tutaj.

/Nauka w Polsce – PAP/