Kalendarium historyczne – rocznica wielkiego, choć mało znanego zwycięstwa polskiego w walce z najazdem tatarskim. W bitwie dowodził hetman Stanisław Żółkiewski.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się walkom polsko-tatarskim z początku XVII wieku.
W połowie stycznia 1606 roku na ziemie województwa bracławskiego wtargnęły liczące ponad dziesięć tysięcy ludzi oddziały Tatarów nogajskich pod wodzą Kantymira Murzy. Dzięki świetnie rozstawionym czujkom, dowodzący siłami polskimi hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski miał dość dobre rozeznanie co do siły, i kierunku natarcia przeciwnika.
Niestety, dzięki słabości ustrojowej dyzmokratycznej Rzeczpospolitej, Żółkiewski dysponował jedynie tysiącem regularnych żołnierzy. W okolicach Niemirowa natarł na tatarski oddział, który odłączył się od reszty armii. Polacy z łatwością rozbili przeciwnika. Wkrótce napotkano główne siły Kantymira. Tatarzy zabrali sporo bydła i jasyru, dlatego poruszali się wolno. Hetman uznał, że przewaga przeciwnika jest zbyt duża, aby ryzykować przeprowadzenie frontalnego ataku, dlatego jego żołnierze przemieszczali się równolegle do kosza.
W Kalniku oddziały Żółkiewskiego połączyły się z wojskami prywatnymi magnatów i lokalnym pospolitym ruszeniem. Połączone siły liczyły dziesięć tysięcy ludzi. 28 stycznia 1606 roku Polacy wyprzedzili kosz i nad Udyczem zorganizowali zasadzkę.
Straż przednia Kantymira nie dostrzegła przeciwnika i polskie uderzenie całkowicie zaskoczyło Tatarów. Jako pierwsza zaatakowała husaria z polskiego prawego skrzydła. Związani walką Tatarzy nie zauważyli w porę manewru oskrzydlającego z lewego skrzydła i na ich tyłach znaleźli się Polacy. Kantymir próbował jeszcze klasycznej pozorowanej ucieczki, jednak jego oddziały pod impetem polskiej jazdy nie zdołały rozwinąć kontruderzenia. Podczas pościgu zginęło wielu tatarskich wojowników.
Walka zakończyła się całkowitą klęską Tatarów. Z jasyru uwolniono tysiące ludzi. Bitwa nad Udyczem była najwspanialszym zwycięstwem nad Tatarami w całej karierze hetmana Żółkiewskiego.
Kantymir Murza, który zyskał przydomek “krwawego”, w przyszłości zemścił się za tę porażkę. Kiedy w 1620 roku po klęsce w bitwie pod Cecorą wojska Żółkiewskiego znalazły się w odwrocie, uderzył na nie pod Mohyłowem. Wówczas to hetman Stanisław Żółkiewski zginął, walcząc do końca wśród resztek swych żołnierzy.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
