We wtorek, w 1. Brygadzie Pancernej w Warszawie-Wesołej, w obecności m.in. ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, przedstawicieli amerykańskiej administracji oraz producenta, podpisana zostanie umowa na dostawę do Polski amerykańskich czołgów Abrams. – To będzie historyczny moment dla całych wojsk lądowych, nastąpi wielka zmiana technologiczna w siłach zbrojnych – powiedział w Polskim Radiu 24 gen. Jarosław Gromadziński, dowódca 18. dywizji zmechanizowanej, do której trafią nowe czołgi.
Gość “Cafe Armia” wskazał, że Polska kupi amerykańskie czołgi w najnowszym wariancie M1A2SEPv3, który dopiero wchodzi na wyposażenie amerykańskiej armii. – To jest pierwsza liga. Nie można nie być dumnym z tego, że najlepsze czołgi na świecie trafią do Polski, na ścianę wschodnią i do 18. dywizji. To diametralnie zmieni potencjał obronny w naszym regionie, wpłynie też korzystnie na aspekt odstraszania. Przeciwnik musi dostrzec tak duży potencjał i takie możliwości – tłumaczył wojskowy.
Jak dodał rozmówca Agnieszki Drążkiewicz, czołgi Abrams to nie tylko pancerz i działo, ale także “nowa technologia, nowy sposób prowadzenia działań i sieciocentryczność”. – Te czołgi współpracują ze śmigłowcami uderzeniowymi i z F-35, które również wejdą do naszego wyposażenia. Mówimy o zmianie technologicznej sił zbrojnych i również o zmianie w prowadzeniu działań taktycznych w tym obszarze. To będzie diametralne zwiększenie potencjału obronnego naszego kraju i całego regionu, bo Polska nie pozostaje bez wpływu na cały region Europy Środkowo-Wschodniej – wskazał.
Pytany o to, ile zajmie szkolenie i wdrożenie nowego sprzętu, dowódca 18. dywizji zmechanizowanej przyznał, że szkolenie załóg nie stanowi największego wyzwania. – Nasze załogi będą musiały przejść z Leopardów na Abramsy – wyjaśnił. Dodał, że osiągnięcie pełnej zdolności bojowej zajmie jeden pełny cykl szkoleniowy.
– Wyzwaniem przy tym czołgu jest logistyka i na to kładziemy nacisk na początku. Jestem optymistą, bo do tej zmiany przygotowujemy się od roku. Cały garnizon Wesoła podlega modernizacji, zostały wykonane nowe garaże (…) rozpoczęła się budowa nowej hali remontowej, myjni – to jest całą niezbędna infrastruktura, łącznie z ośrodkiem, w którym będą stacjonowały symulatory i trenażery. To wszystko się toczy, uzależnione jest od cyklu dostaw – tłumaczył gen. Jarosław Gromadziński.
Przypomnijmy, że Polska kupi 250 Abramsów w najnowszej konfiguracji. Wraz z czołgami mają zostać pozyskane wozy wsparcia (w tym m.in. wozy dowodzenia, wozy wsparcia technicznego, wozy ewakuacji, itp.), amunicja (w znaczącej ilości), pakiet logistyczny i szkoleniowy, w tym symulatory. Dostawy czołgów mają rozpocząć się już w 2022 roku. Program przewiduje także budowę odpowiedniej infrastruktury.
Na wyposażeniu 1. Warszawskiej Brygady Pancernej znajdują się czołgi: Leopard 2PL, Leopard 2A5 i Leopard 2A4 (łącznie 2 bataliony), natomiast w 19. Lubelskiej Brygadzie Zmechanizowanej formowany jest nowy batalion czołgów T-72M1R (po remoncie i modyfikacji). Lubelska brygada ma przejąć docelowo także batalion czołgów T-72 podporządkowany aktualnie 21. Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Nie wiadomo jeszcze gdzie czołgi Leopard 2 i T-72 będące na stanie 18. DZ planuje się przesunąć po przezbrojeniu w Abramsy.
Pozyskanie Abramsów pozwoli zwiększyć liczbę batalionów czołgów Sił Zbrojnych RP do siedemnastu. Obecnie bowiem w ich skład wchodzi 13 batalionów czołgów, które wyposażone są w cztery typy wozów, z których najnowsze to Leopardy 2A5 (2 bataliony). Do tego dochodzą Leopardy 2A4, które obecnie poddawane są modernizacji do wersji Leopard 2PL (2 bataliony), czołgi PT-91 Twardy (4 bataliony) oraz najstarsze – czołgi T-72M1 (4 bataliony). W składzie każdego batalionu znajduje się 58 czołgów. Aktualnie poszczególne bataliony czołgów rozdzielone są w taki sposób:
11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej
– 2 bataliony w 10. Brygadzie Kawalerii Pancernej ze Świętoszowa (116 czołgów Leopard 2A4);
– 2 bataliony w 34. Brygadzie Kawalerii Pancernej z Żagania (116 czołgów T-72M1);
12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana
– 1 batalion w 2. Brygadzie Zmechanizowanej Legionów ze Złocieńca (58 czołgów PT-91 Twardy);
16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana
– 2 bataliony w 9. Braniewskiej Brygadzie Kawalerii Pancernej (116 czołgów PT-91 Twardy);
– 1 batalion w 15. Giżyckiej Brygadzie Zmechanizowanej (58 czołgów PT-91 Twardy);
– 1 batalion w 20. Bartoszyckiej Brygadzie Zmechanizowanej (58 czołgów T-72M1) ;
18 Dywizja Zmechanizowana
– 2 bataliony w 1. Warszawskiej Brygadzie Pancernej (102 czołgi Leopard 2A5 i 14 czołgów Leopard 2A4);
– 1 batalion w 19. Brygadzie Zmechanizowanej (58 czołgów T-72M1);
– 1 batalion w 21. Brygadzie Strzelców Podhalańskich (58 czołgów T-72M1);
Stacjonujący w Żurawicy batalion czołgów, znajdujący się aktualnie w składzie 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, docelowo ma zostać z niej wyłączony i podporządkowany dowództwu 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej (również wchodzącej w skład 18 Dywizji Zmechanizowanej), przy czym ma to nastąpić po sformowaniu 3 Batalionu Strzelców Podhalańskich, który ma być formowany w Wojnarowej koło Nowego Sącza.
Łącznie więc w Siły Zbrojne RP mają posiadać 797 czołgów, w tym: 105 czołgów Leopard 2A5, 142 czołgi Leopard 2PL (zmodernizowane Leopardy 2A4), 232 czołgi PT-91 Twardy i do 318 zmodyfikowanych czołgów T-72M1 (dla pięciu batalionów potrzeba etatowo 290 wozów).
Są to liczby imponujące, ale – niestety – większość polskich czołgów to wozy już mocno wysłużone. Docelowo będą one zastępowane czołgami, które mają być produkowane w ramach programu „Wilk”. Na razie jednak są one poddawane modernizacji bądź modyfikacji.
W grudniu 2015 roku MON zawarł umowę o wartości 2,4 mld PLN na modernizację 128 czołgów Leopard 2A4, pozyskanych w latach 2002-2003. W 2018 roku umowę tę aneksowano i za kwotę 306 mln PLN modernizacji poddanych zostanie także 14 czołgów tego typu pozyskanych w roku 2014.
Z kolei w lipcu 2019 roku MON zawarł umowę wartości 1,749 mld PLN brutto na remont i modyfikację w latach 2019-2025 do 318 czołgów T-72. Przewiduje ona, że poza gruntownym remontem, wszystkie wozy zostaną poddane modyfikacji w zakresie: pasywacji przyrządów celowniczych i obserwacyjno-celowniczych, wymiany środków łączności zewnętrznej i wewnętrznej na cyfrowe, wymiany gąsienic oraz dodania elementów wyposażenia ułatwiających funkcjonowanie załogi czołgu.
Użyte sformułowanie „do 318 egz.” wynika stąd, iż zamówienie gwarantowane dotyczy prac przy 230 czołgach, natomiast w przypadku pozostałych 88 egzemplarzy zdecydowano się tylko na zamówienie opcjonalne. Realizacja opcji wymaga zawarcia stosownego aneksu i znalezienia dodatkowych środków, ponad podaną kwotę 1,749 mld PLN.
Na koniec zobaczmy, jak przedstawia się struktura organizacyjna batalionu czołgów w Siłach Zbrojnych RP
• Dowództwo i sztab: grupa dowódcy, taktyczny zespół kontroli obszaru powietrznego, TOC, sztab (pion operacyjny, pion wsparcia działań)
• Kompania dowodzenia: pluton dowodzenia, pluton ochrony i regulacji ruchu, pluton rozpoznawczy, drużyna zabezpieczenia
• Kompania czołgów: 2 x załoga wozu dowodzenia, 3 x pluton czołgów (po cztery czołgi w plutonie), drużyna zabezpieczenia, grupa ewakuacyjna
• Kompania czołgów: 2 x załoga wozu dowodzenia, 3 x pluton czołgów (po cztery czołgi w plutonie), drużyna zabezpieczenia, grupa ewakuacyjna
• Kompania czołgów: 2 x załoga wozu dowodzenia, 3 x pluton czołgów (po cztery czołgi w plutonie), drużyna zabezpieczenia, grupa ewakuacyjna
• Kompania czołgów: 2 x załoga wozu dowodzenia, 3 x pluton czołgów (po cztery czołgi w plutonie), drużyna zabezpieczenia, grupa ewakuacyjna
• Kompania logistyczna: załoga wozu dowodzenia, pluton zaopatrzenia, pluton remontowy, drużyna zabezpieczenia
• Zespół zabezpieczenia medycznego: 4 x grupa ewakuacji medycznej
W batalionach czołgów wyposażonych w Leopardy nie ma zespołu zabezpieczenia medycznego, za to na szczeblu kompanii czołgów funkcjonują grupy ewakuacji medycznej.
Wojciech Kempa
Przeczytaj również:
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
