Felietony

Erdogan wygrał. Co to oznacza dla Syrii i syryjskich Kurdów?

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Przypomnijmy, że odkąd tylko zaczęła się wojna na Ukrainie, oczekiwano, że armia turecka wykorzysta okazję i przeprowadzi ofensywę w Syrii. Z każdym dniem, z każdym tygodniem gorączka wojenna narastała.

„Około 500 tysięcy Syryjczyków powróciło do bezpiecznych stref, które Turcja stworzyła od 2016 roku, kiedy rozpoczęła swoje operacje w regionach przygraniczny” – powiedział 3 maja 2022 roku prezydent Turcji. – „Jesteśmy w trakcie przygotowań do nowego projektu, który umożliwi dobrowolny powrót miliona syryjskich braci i sióstr, których gościmy w naszym kraju” – dodał.

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że obecność ponad 3 milionów syryjskich uchodźców w Turcji rodzi coraz większe problemy. Pojawiają się napięcia społeczne na tym tle. W Turcji narasta niezadowolenie, przy czym coraz częściej dochodzi do konfliktów i bójek między młodymi Turkami i Arabami.

Zapowiedź, iż milion Syryjczyków miałoby przesiedlić się do tych regionów Syrii, które znajdują się pod kontrolą wojsk tureckich i protureckich bojowników, wywołała spekulacje, że może tu chodzić o przygotowanie gruntu pod operację wojskową, która miałaby doprowadzić do przejęcia kontroli nad kolejnymi regionami Syrii. Czas ku temu zdaje się odpowiedni, bowiem wojska rosyjskie są związane na Ukrainie i nie będą w stanie wydzielić odpowiednich sił do działań w Syrii.

Początek drugiej dekady maja przyniósł gwałtowną eskalację działań zbrojnych w północnej Syrii. Można było odnieść wrażenia, że od marca 2020 roku nie toczono tam walk z taką intensywnością. Wymiana ognia artyleryjskiego mała miejsce praktycznie wzdłuż całej linii frontu. Ostrzelane też zostało terytorium Turcji, a konkretnie posterunek w Karkamış w prowincji Gaziantep.

Do wymiany ognia artyleryjskiego dochodziło w regionach Ajn Isa, Ajn al-Arab, Manbidż, Al-Bab i Tel Rifat, ale także w zachodniej części prowincji Aleppo i w południowym Idlibie. Siły protureckie ścierały się zarówno z formacjami kurdyjskimi, jak i syryjskimi siłami rządowymi. Aktywne było też rosyjskie lotnictwo, które atakowało stanowiska protureckich bojowników.

18 maja 2022 roku, przemawiając do parlamentarzystów rządzącej w Turcji Partii Sprawiedliwości i Rozwoju, Erdogan podkreśli, że Turcja jest zdeterminowana nie tylko do utrzymania „stref bezpieczeństwa” w Syrii, ale także do utworzenia kolejnych „STREF BEZPIECZEŃSTWA”, w których będą mogli się osiedlić uchodźcy syryjscy, którzy obecnie przebywają w Syrii. Prezydent Turcji stwierdził, że oczekuje od swoich sojuszników poparcia dla tych „moralnie uzasadnionych” operacji, a przynajmniej by w tym nie przeszkadzali.

23 maja prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan poinformował, że armia turecka przygotowuje się do przeprowadzenia operacji na terenie Syrii, której celem jest „uzupełnienie o brakujące części strefy bezpieczeństwa głębokości 30 kilometrów wzdłuż południowych granic Turcji”.

„Jak tylko nasze wojsko, jednostki specjalne i siły bezpieczeństwa zakończą przygotowania, operacja się rozpocznie. W czwartek szczegółowo omówimy te kwestie na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego” – wyjaśnił prezydent Turcji.

„Obszary, które stanowią centrum ataków, nękania i pułapek wymierzonych w nasz kraj i nasze strefy bezpieczeństwa, znajdują się na szczycie naszych priorytetów operacyjnych” – powiedział prezydent Erdogan.

W kolejnych dniach coraz częściej dochodziło do wymiany ognia, w tym artyleryjskiego i rakietowego. W rejon przyszłych walk ściągano dodatkowe siły. Z jednej strony do północnej Syrii przybywały kolejne konwoje wojsk tureckich oraz przegrupowywały się jednostki protureckich bojowników, z drugiej – na ich drodze koncentrowało się coraz więcej jednostek kurdyjskich, pododdziałów syryjskich sił rządowych, a także rosyjskich i irańskich.

„Wchodzimy w nową fazę naszej decyzji o utworzeniu bezpiecznej strefy o głębokości 30 km. Oczyszczamy Tel Rifat i Manbidż z terrorystów i stopniowo przeniesiemy się do innych regionów” – zapowiedział 1 czerwca prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan.

Warto zaznaczyć, że w regionach wskazanych jako cele tureckiej ofensywy mają swe bazy jednostki rosyjskie. Rozmieszczone zostały tam też oddziały syryjskich sił rządowych. „Dzięki Rosji siły rządowe zostały rozmieszczone w regionach graniczących z Turcją. Rozmieszczone siły są bardziej zależne od Rosji niż od Damaszku” – stwierdził Nuri Mahmoud, rzecznik prasowy YPG, dodając, że Rosjanom zdaje się bardziej zależeć na powstrzymaniu Turków aniżeli władzom w Damaszku.

Bazy rosyjskie znajdują się zarówno w regionie Tel Rifat (na mapie powyżej: po lewej), jak i Manbidż (po prawej, na zachód od Eufratu). ale także w regionach Ajn al-Arab (oddzielony od regionu Manbidż rzeką Eufrat) oraz w pobliżu leżących dalej w kierunku wschodnim miast Ajn Isa, Tall Tamr i Al-Kamiszli. Region Ajn al-Arab, którym – jak wynika z cytowanej wypowiedzi Erdogana – Turcy zamierzają zająć się w dalszej kolejności, ma tu znaczenie szczególne, bowiem oddziela kontrolowane przez siły protureckie regiony Tarczy Eufratu i Wiosny Pokoju.

Do północnej Syrii wjeżdżały więc kolejne kolumny wojsk tureckich, ale istotną rolę w prowadzonych działaniach wyznaczono też oddziałom Syryjskiej Armii Narodowej, która liczyć ma w sumie ok. 50 – 55 tys. ludzi. Kluczową rolę odgrywają w niej syryjscy Turkmeni. Syryjska Armia Narodowa obsadziła przede wszystkim rejony operacyjne “Gałązki Oliwnej” (kanton Afrin), “Tarczy Eufratu” (północne Aleppo) i “Wiosny Pokoju” (tereny na wschód od Eufratu). Jedynie ok. 3 tys. bojowników, przede wszystkim z ugrupowania Ahrar asz-Szam, ma ona w Idlibie.

Do podjęcia działań ofensywnych przygotowywały się także, zajmujące głównie region Idlibu, brygady Hajat Tahrir asz-Szam, w którym skupiły się arabskie ugrupowania radykalnych islamistów, niegdyś związane z al-Kaidą.

Hajat Tahrir asz-Szam to 11 brygad liczących łącznie ok. 25 tysięcy bojowników. Do natarcia przeciwko syryjskom siłom rządowym oraz wspierającym je oddziałom rosyjskim i irańskim przygotowywały się wszystkie brygady, które rozmieszczone były od północnej Latakii, przez Dżabal al-Zawija i wschodni Idlib po Zachodnie Aleppo.

Ale choć niemal każdego dnia w północnej Syrii dochodziło do wymiany ognia artyleryjskiego i rakietowego, choć raz za razem miały tam miejsce ataki lotnicze, siły tureckie i protureckie nie decydowały się na rozpoczęcie operacji, która skutkowałaby przejęciem dodatkowych terenów.

Co więcej, w obliczu zaostrzającego się konfliktu azerbejdżańsko-armeńskiego, gdzie Azerbejdżan coraz donośniej podnosił kwestię “Korytarza Zangezur”, a także wybuchu rewolucji w Iranie, mogło się wydawać, że dla jednoczącego się świata tureckiego priorytetem jest uzyskanie połączenia lądowego łączącego Turcję i Nachiczewań z zasadniczym terytorium Azerbejdżanu i Azją Środkową. W tych okolicznościach można się było spodziewać, że Turcja nie będzie chciała rozpoczynać operacji w północnej Syrii, w sytuacji gdy otwierają się możliwości z tym związane.

Sytuacja zdawała się przybrać inny obrót wraz z krwawym zamachem terrorystycznym w centrum Stambułu, do którego doszło 13 listopada. W wyniku wybuchu na głównym deptaku miasta śmierć poniosło sześć osób, a 81 osób zostało rannych.

Szybko okazało się, że za zamachem stoją ludzie powiązani z PKK, którzy przybyli z północnej Syrii. W tych okolicznościach Turcja nie mogła dłużej czekać… W nocy 19/20 listopada lotnictwo tureckie rozpoczęło zmasowane uderzenia na obiekty PKK i wspierających je formacji na północy Syrii i Iraku.

W odpowiedzi Kurdowie (YPG) wzięli na cel tureckie miasto Karkamış. W wyniku ostrzału śmierć poniosły trzy osoby. Wśród zabitych są nauczyciel pracujący w ostrzelanej szkole, a także 5-letnie dziecko. Dziesięć osób zostało rannych.

W reakcji na to prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan poinformował, że wojska tureckie rozpoczynają operację lądową w północnej Syrii. „Nie można ograniczać się do operacji lotniczej. Ile sił ma dołączyć do Wojsk Lądowych, decyzja zapadła, podejmujemy kroki” – stwierdził prezydent Turcji.

Ale do operacji lądowej znów nie doszło… W kolejnych dniach, tygodniach i miesiącach wciąż dochodziło do ostrzeliwania pozycji przeciwnika przy użyciu broni strzeleckiej i artylerii oraz do nalotów lotniczych przy użyciu samolotów i dronów…

Tymczasem zbliżały się wybory w Turcji. Najwyraźniej Erdogan nie chciał podejmować ryzykownych działań w okresie przedwyborczym, zwłaszcza że kandydat opozycji Kemal Kılıçdaroğlu mocno krytykował zaangażowanie wojsk tureckich w Syrii i Iraku, zapowiadając, jeśli wybory wygra, wycofa je stamtąd. Ostatecznie w drugiej turze wyborów prezydenckich, która odbyła się 28 maja 2023 roku, zwyciężył Recep Tayyi[ Erdogan…

Wojciech Kempa

Przeczytaj również:

Pod kościołem w Dalmacji odkryto starożytną świątynię; to wynik polsko-chorwackich badań
Prof. Gawrysiak: ChatGPT robi duże wrażenie, ale technologia wciąż nie jest przełomowa
Naukowcy opracowali dokładną mapę materii we Wszechświecie
Analogie historyczne
Trzęsienia ziemi mogą się zdarzyć także w Polsce
facebookUdostępnij na FB
TwitterTweet
FollowObserwuj nas
PinterestZapisz

Wspieraj niezależne wydawnictwo:

Rzeczypospolita przyjaciół? Nowy numer Magna Polonia

Po czerwonym zwycięstwie

Wspieraj Fundację Magna Polonia! 🇵🇱

Kwiecień 2024 - potrzebujemy Państwa pomocy!
Państwa pomoc jest nam niezbędnie potrzebne nasza potrzeba finansowa wynosi 14700 zł Pieniądze te są potrzebne aby pokryć podstawowe potrzeby Fundacji Magna Polonia, oraz rozwinąć kolejne projekty. Do tej pory zebraliśmy jedynie 8698,14 zł.
Masz świadomość tego, jak ważne jest przetrwanie niezależnych ośrodków medialnych? Nie zwelekaj więc, wspieraj nas już od teraz.
Uważasz, że robimy dobrą robotę? Nie czekaj zatem do jutra, wspieraj nas od dzisiaj.
30 zł 50 zł 100 zł Inna kwota

Dziękujemy za pomoc prawną Kancelarii Prawnej Litwin: https://kancelaria-litwin.pl

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!