Astronomowie zaobserwowali największą znaną eksplozję, jaka od Wielkiego Wybuchu miała miejsce w kosmosie. Jej źródło to supermasywna czarna dziura w centrum galaktyki odległej od Ziemi o miliony lat świetlnych.
W położonej w gwiazdozbiorze Wężownika galaktyce oddalonej o 390 mln lat świetlnych od Ziemi naukowcy z Curtin University i innych ośrodków dostrzegli największy wybuch w historii kosmicznych obserwacji.
„Widzieliśmy już eksplozje w centrach galaktyk, ale ta była naprawdę potężna i nie wiemy, dlaczego była tak ogromna” – mówi prof. Melanie Johnston-Hollitt z Curtin University, autorka publikacji, która ukazała się w piśmie „The Astrophysical Journal”. „Nastąpiła jednak bardzo powoli – jak eksplozja oglądana w zwolnionym tempie, która rozwijała się przez miliony lat” – dodaje badaczka.
Wybuch jednak był tak silny, że spowodował wgłębienie w obłoku plazmy (super gorącego gazu) otaczającej czarną dziurę. Główna autorka badania, dr Simona Giacintucci z Naval Research Laboratory opisuje, że można byłoby zmieścić 15 galaktyk takich jak Droga Mleczna ułożonych obok siebie w kraterze, który wybuch spowodował w obłoku plazmy”.
Wgłębienie w chmurze plazmy zostało zauważone już wcześniej za pomocą obserwacji rentgenowskich. Jednak eksperci uznali, że jest zbyt duże, aby mogło powstać z powodu tego typu eksplozji. „Ludzie byli sceptyczni z powodu rozmiarów takiego wybuchu. Ale naprawdę o niego chodzi. Wszechświat to niezwykłe miejsce” – mówi dr Giacintucci.
Eksplozję potwierdziły dalsze badania z pomocą radioteleskopów. „Dane radiowe pasują do uzyskanych z badań rentgenowskich, jak rękawiczka do dłoni” – podkreśla współautor pracy, dr Maxim Markevitch z Goddard Space Flight Center NASA.
Badacze wykorzystali teleskopy Chandra X-ray Observatory NASA, XMM-Newton ESA, Murchison Widefield Array (MWA) i Giant Metrewave Radio Telescope (GMRT).
„To trochę jak archeologia. Zyskaliśmy dostęp do narzędzi pozwalających zajrzeć głębiej z pomocą radioteleskopów niskiej częstotliwości, więc powinniśmy znaleźć więcej podobnych wybuchów” – wyjaśnia prof. Johnston-Hollitt, dyrektor MWA.
„Dokonaliśmy tego odkrycia w pierwszej fazie działania MWA, kiedy teleskop miał 2048 anten wycelowanych w niebo. Wkrótce będziemy zbierać informacje z pomocą 4096 anten. Taki zestaw będzie 10 razy czulszy. Uważam, że to bardzo ekscytujące” – dodaje astronom.
Więcej informacji na stronie:
Astronomers detect biggest explosion in the history of the Universe
/Nauka w Polsce – PAP/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
