Felietony

Stanisław Srokowski – Huta Pieniacka w okresie międzywojennym

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Huta Pieniacka dzisiaj to straszliwy symbol ukraińskiego barbarzyństwa. Niemal w całości polska wieś w powiecie Brody, w województwie tarnopolskim, została 28 lutego 1944 r. napadnięta, podpalona i zniszczona przez ukraińskie bandy UPA i oddziały Dywizji SS Galizien. Pozostały po niej tylko zgliszcza i popiół, a jej mieszkańcy (ok. 850 osób) zapędzeni do stodół, ginęli w przerażających mękach, paleni w ogniu. Obecnie po tej wsi pozostały tylko puste pola. Rodziny ofiar postawiły tam pomnik, który co roku jest niszczony przez „nieznanych sprawców”, a lokalne władze nikogo nie mogą oskarżyć, bo nie udaje się im tych sprawców znaleźć. Niedawno pomnik został zburzony, ale na nowo odbudowany. O szczegółach dramatu tej wsi będziemy jeszcze tutaj pisać. Warto jednak dowiedzieć się coś więcej o historii tego regionu. Oto ona:

Zbadanie struktury ludności wsi i powiatu brodzkiego pozwoli nam łatwiej odpowiedzieć na pytanie, jak kształtowały się stosunki narodowościowe w regionie i w tej konkretnej miejscowości, jakie zauważalne były napięcia i konflikty, a także co było ewentualnym źródłem tych konfliktów. Zapisane poniżej suche, pozbawione emocji komunikaty stwarzają poczucie bezstronności i obiektywizmu.

Henryk Komański i Szczepan Siekierka w książce Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, odnotowują następujący stan rzeczy w powiecie Brody:

Wg spisu powszechnego z 30.09.1921r. na terenie powiatu mieszkało 73 860 osób, w tym: 48 241 Rusinów, 16 256 Polaków, 9 098 Żydów, 265 Niemców i przedstawicieli innych narodowości. Powiat zajmował obszar 1125 km² 1 […]

Mówi się tu jeszcze o Rusinach. Dziesięć lat później obliczenia wyglądają już inaczej:

Zamieszkiwało go ( powiat Brody – uwaga moja, St. S.) wg spisu powszechnego z 9.12.1931 r. 91,3 tys. osób z gęstością zaludnienia 81 osób na km² 2.

Kolejnych osiem lat znowu zmieniły strukturę ludności. W 1939 r.podają Komański i Siekierka:

liczba ludności wzrosła do 98 tys. osób, w tym: 64,2 tys. Ukraińców, 22,5 tys. Polaków, 10,8 tys. Żydów i 0,5 tys. Niemców oraz innych narodowości. Na terenie powiatu znajdował się dekanat rzymskokatolicki z siedzibą w Brodach, do którego należało 9 parafii; Brody – 7 350 wiernych, ks. dziekan Emil Kobierzyński[…]3

Przez osiemnaście lat sporo się w powiecie zmieniło. Nie tylko wzrosła liczba ludności. Zmieniło się nazewnictwo dotyczące ludności, które ujawnia też zmiany w świadomości. Otóż w dokumentach urzędowych… Czytaj dalej

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!