Przepis kodeksu postępowania cywilnego, dotyczący immunitetu obcych państw, na podstawie którego polski sąd bezwarunkowo musi odrzucić pozew w sprawach dot. zbrodni wojennych jest niezgodny z konstytucją – głosi stanowisko prokuratora generalnego przesłane do TK po wniosku posłów PiS o jego zbadanie.
W październiku zeszłego roku grupa 100 posłów PiS zwróciła się do TK o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, z których wywodzi się zasada immunitetu sądowego obcych państw w sprawach o odszkodowania z tytułu m.in. zbrodni wojennych.
Głównym celem wniosku – jak wówczas informowano – jest „otwarcie drogi sądowej przed polskimi sądami dla polskich obywateli, będących ofiarami zbrodni wojennych, zbrodni ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości”, co umożliwiłoby im dochodzenie indywidualnych roszczeń odszkodowawczych m.in. od Niemiec za II wojnę światową.
W stanowisku prokuratora generalnego, przesłanym do Trybunału Konstytucyjnego stwierdzono, że wspomniany przepis Kodeksu postępowania cywilnego „w zakresie w jakim bezwarunkowo nakazuje odrzucenie pozwu lub wniosku albo umorzenie postępowania w sprawach dotyczących zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciw ludzkości, jest niezgodny z art. 30 i art. 45 ust. 1 konstytucji”.
Art. 30 ustawy zasadniczej głosi, że „zasada przyrodzonej godności człowieka” jest nienaruszalna, a jej „poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”. Z kolei w ust. 1 art. 45 zapisano, że „każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”.
Ponadto, prokurator generalny stwierdził, że przepis Kodeksu postępowania cywilnego dot. immunitetu obcych państw nie jest niezgodny z art. 9 konstytucji, który mówi, że Polska przestrzega wiążących ją umów międzynarodowych.
W przesłanym do TK stanowisku, prokurator generalny ocenił też, że „postępowanie w pozostałym zakresie podlega umorzeniu ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia”.
– To stanowisko pokazuje, słuszność wniosku grupy parlamentarzystów. Niekonstytucyjne są regulacje w świetle których nie można pozwać państwa obcego z uwagi na immunitet jurysdykcyjny. Te zasady naruszają prawo do sądu, które jest zapisane w polskiej konstytucji czy też kwestie niezbywalnej godności, którą ma każdy obywatel – powiedział Arkadiusz Mularczyk, który jest przewodniczącym zespołu parlamentarnego ds. niemieckich reparacji wobec Polski i jednym ze 100 posłów PiS, którzy złożyli w tej sprawie wniosek do TK.
Według niego prokurator generalny zgodził się, że przepis nakazujący „od razu umorzyć sprawę w sprawie zbrodnie wojenne bez jej rozpoznania” jest niezgodny z ustawą zasadniczą.
Mularczyk dodał ponadto, że stanowisko to potwierdza również konieczność zbadania tego przepisu przez Trybunał Konstytucyjny. – Osoby prawne czy obywatele poszkodowani podczas II wojny światowej nie mieli nigdy żadnej ścieżki sądowej, ani procesowej od tego by dochodzić swoich roszczeń – zaznaczył.
/TVP Info/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
