Zachodni Brzeg niczym Zamojszczyzna w 1942 roku

Według danych ONZ, w tym roku doszło do jednego z najbardziej brutalnych ataków izraelskich cywilów na Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu w historii. Typowym przykładem inwazji osadniczej jest niewielka osada Or Meir, z której żydonaziści wypędzili rdzenną ludność, by postawić własne osiedle. W ten sposób rozszerzają strefę życiową dla swojej „rasy panów”.

Zachodni Brzeg niczym Zamojszczyzna w 1942 roku. Osada Or Meir jest niewielka. Składa się z kilku prefabrykowanych białych domów i leży na końcu krótkiej, polnej drogi na wzgórzu, prowadzącej od drogi nr 60, głównego szlaku przecinającego okupowany przez Izrael Zachodni Brzeg. Z biegiem czasu podobne skromne domy przeobraziły się w rozległe izraelskie osiedla mieszkaniowe. Jest to część planu, który – jak przyznają członkowie neonazistowskiego rządu Izraela – wdrożyli, aby „zapobiec powstaniu państwa palestyńskiego”.

Zwykle taki proces jest brutalny. Rodzina Beduinów powiedziała agencji Reuters, że napastnicy, którzy nachodzili Or Meir, rzucali koktajlami Mołotowa i wypędzili ich w zeszłym roku z ziemi należącej do Palestyńczyków. Boją się, że nigdy nie będą mogli tam wrócić. Wiadomości zamieszczane na specjalnym kanale Or Meir w serwisie społecznościowym Telegram nawoływały do wygnania beduińskich pasterzy i pokazały przemoc osadników w dążeniu do zapewnienia sobie trwałej kontroli nad tym, co nazywają „strategicznym” terytorium.

Izraelska organizacja pozarządowa Peace Now odnotowała budowę 80 osiedli w 2025 roku, najwięcej od czasu rozpoczęcia gromadzenia danych przez organizację w 1991 roku. 21 grudnia rząd Izraela zatwierdził budowę kolejnych 19 osiedli, w tym byłych osiedli. Minister finansów Bezalel Smotrich powiedział, że celem jest zablokowanie państwowości Palestyny.

Przez dziesięciolecia grupy osadników budowały placówki na Zachodnim Brzegu bez oficjalnego zezwolenia państwa izraelskiego. Władze izraelskie na Zachodnim Brzegu czasami burzą takie obozy, ale często pojawiają się one ponownie i w wielu przypadkach zostają ostatecznie zaakceptowane przez Izrael jako formalne osiedla. Smotrich forsował działania mające na celu sformalizowanie większej liczby placówek.

W odpowiedzi na pytania, dotyczące narastającej przemocy ze strony osadników na Zachodnim Brzegu, izraelski urzędnik obwinił „marginalną mniejszość” i stwierdził, że media nie relacjonują palestyńskich ataków na Izraelczyków.

Tymczasem kolejne wiadomości na publicznym kanale Telegram Or Meir wskazują na dobrze zorganizowany plan przejęcia ziemi. Wniosek ten potwierdza analiza przeprowadzona przez agencję Reuters na kilkunastu innych grupach Telegram i WhatsApp reprezentujących podobne grupy, trzy wywiady z osadnikami i grupami popierającymi osadnictwo oraz relacje z terenu dotyczące Or Meir i nowej osady.

– Dowody wskazują, że jest to systematyczny wzorzec przemocy – powiedziała Milena Ansari, badaczka Human Rights Watch z Jerozolimy, której praca obejmuje badania nad osiedlami na Zachodnim Brzegu.

Beduińska rodzina Musabah poinformowała, że została zaatakowana w czerwcu w nocy z kierunku Or Meir. Zwęglone ruiny ich domu i stodoły były nadal widoczne dla ekipy Reutersa w grudniu. W odpowiedzi na pytania dotyczące incydentu, izraelskie wojsko poinformowało agencję Reuters, że w noc incydentu dziesiątki izraelskich cywilów podpaliło domy w Deir Dibwan. Doniesiono, że wszyscy podejrzani opuścili teren przed przybyciem sił bezpieczeństwa.

Przedstawiciel rady Deir Dibwan poinformował agencję Reuters, że w ataku brało udział do 60 osadników, którzy w ramach pogromu rzucali kamieniami i podpalali dom Musabah oraz inne mienie, a także samochody. Kilku mieszkańców wsi zostało rannych w wyniku trafieniem kamieniami.

W rozmowie telefonicznej osadnik z Or Meir, Elkanah Nachmani, powiedział reporterom Reutersa, aby nie zbliżali się do placówki od strony drogi nr 60 i aby nie kontaktowali się z nim ponownie. „Dlaczego kontynuujemy?” – pytano w poście na koncie Or Meir Telegram w marcu po ewakuacji. Post odpowiedział następnie na własne pytanie. „Wszystkie przełomy w osadnictwie dokonywały się w ten sposób. Początkowo państwo odmawiało tolerowania jakiejkolwiek działalności na miejscu i zaciekle z nią walczyło, ale dzięki uporowi obywateli w końcu musiało się z tym pogodzić”.

Izraelska grupa monitorująca Yesh Din podała, że spośród setek przypadków przemocy ze strony osadników udokumentowanych od 7 października 2023 r., jedynie 2% zakończyło się postawieniem zarzutów. Tymczasem według ONZ, między 7 października 2023 r. a 17 października 2025 r. na Zachodnim Brzegu zginęło ponad tysiąc Palestyńczyków, głównie w wyniku operacji sił bezpieczeństwa, a częściowo w wyniku przemocy ze strony osadników. W tym samym okresie w atakach palestyńskich zginęło 57 Izraelczyków.

Żydonazista Bezalel Smotrich poinformował, że odkąd pod koniec 2022 roku objął urząd ministra, zatwierdzono budowę 51 370 mieszkań dla osiedli na Zachodnim Brzegu. Jest to część tego, co ONZ określa jako najszybszą ekspansję osiedli od czasu rozpoczęcia monitoringu w 2017 roku.

Akcję bez wątpienia można określić Zamojszczyzną 2.0, tyle, że realizowaną wolniej i bardziej konsekwentnie.

Polecamy również: Norwegia ma dość. Odbiera status „uchodźcy” Ukraińcom, którzy wyjechali na święta