Wielu Ukraińców uważa Stepana Banderę i Romana Szuchewycza za bohatera walki wyzwoleńczej, lecz inni nazywają go nazistowskimi poplecznikami i mordercami. Kluczowe jest zachowanie władz, które odgórnie forsują kult UPA i jego przywódców, sprytnie pomijając fakt, że stali za brutalnymi czystkami etnicznymi, w których zginęły tysiące Polaków i Żydów.
Władze Ukrainy organizują wycieczki śladami UPA. Jak czytamy na stronie internetowej Departamentu Sportu i Turystyki obwodu lwowskiego Ukrainy, „aby mieć przyszłość, trzeba znać historię”. Niestety, w ramach poznawania tej historii, organizują wycieczki, podczas których dzieci poznają zafałszowany obraz rzeczywistości, w którym banderowscy ludobójcy przedstawiani są jako bohaterowie walki o wolność.
Wśród 12 lokacji, które władze reklamują jako kluczowe dla zrozumienia lokalnej historii, aż 10 odwołuje się do spuścizny OUN-UPA. Jedenaste miejsce zwiazane jest z ukraińską napaścią na Polaków w 1918 roku i krwawymi walkami o Lwów. 12-te z kolei, dotyczy atamana Piotra Sahajdacznego z XVII wieku.
Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz preferowanych przez ukraińskie władze, miejsc „pamięci narodowej”, wraz z przetłumaczonymi, oryginalnymi ich opisami:
Muzeum Pamięci-Dom Rodziny Bandery (Stryj)
Jest częścią Stryjskiego Muzeum Krajoznawczego „Werchowyna” . Ekspozycja, która jest w większości poświęcona latom szkolnym młodego Stepana Bandery, znajduje się w domu jego dziadka Mychajła Bandery, w którym mieszkał, ucząc się od 1919 do 1927 roku w gimnazjum w Stryju. Ekspozycja muzeum opowiada również o wszystkich członkach licznej rodziny Bandery, z których każdy w ten czy inny sposób przyłączył się do walki o niepodległość Ukrainy. Prezentowane są dokumenty, fotografie, rzeczy osobiste. Przed domem otwarty jest plac nazwany imieniem Stepana Bandery.
Muzeum-posiadłość generała brygady OUN-UPA Oleksy Chasyn (wieś Koniuchów, rejon Stryjski)
Znajduje się w majątku rodzinnym bogatej rodziny chłopskiej Chasynów, gdzie Oleksa urodził się w 1910 roku. W latach walki wyzwoleńczej z nazistowskimi (sic! – przyp. red.) i sowieckimi okupantami Oleksy Chasyn (pseudonim „Łycar”) był pułkownikiem obwodowym UPA, następnie przywódcą grupy „UPA-Zachód”, szefem Głównego Sztabu Wojskowego UPA i bliskim doradcą dowódcy UPA Romana Szuchewycza. Ekspozycja muzeum prezentuje rzeczy osobiste i dokumenty związane z życiem Oleksego Chasyna i jego rodziny.
Muzeum-kryjówka UPA (Wieś Basówka, obwód lwowski)
To właśnie w tym miejscu 16 sierpnia 1955 roku doszło do bitwy pomiędzy żołnierzami UPA a oddziałem NKWD: dowódca rebeliantów został postrzelony w czoło, a dwóch innych bojowników UPA zostało wysłanych na przesłuchanie do lwowskiego więzienia. Przed kryjówką bojowników UPA, którzy utworzyli tu podziemną drukarnię, schron ten był wykorzystywany przez bojowników wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919. Kryjówka została odnaleziona w latach 70. przez leśników, ale żołnierze wszystko zdemontowali.
Współczesna kryjówka została przebudowana i wyposażona według opisu Wołodymyra Kułyka (pseudonim „Andrijka”), który kiedyś mieszkał w kryjówce i przebywał w niej do 1955 roku. Wokół kryjówki widać zarośnięte linie obronne, a wewnątrz eksponaty z okresu polsko-ukraińskiego i I Wojny Światowej, które miały miejsce w okolicy.
Muzeum-kryjówka żołnierzy OUN-UPA (Narodowy Rezerwat Przyrody „Północne Podole”, rejon złoczowski)
W tym miejscu, w nocy z 17 na 18 lutego 1947 roku, zginął w walce z moskiewskimi najeźdźcami Iwan Kiernicki (pseudonim „Kryłaty”), oficer obwodowy OUN. W leśnej kryjówce rebelianci przygotowywali materiały szkoleniowe i antywyborczą literaturę propagandową.
Dokładna rekonstrukcja kryjówki pokazuje otoczenie typowej kryjówki i codzienne życie bojowników UPA. Otwarto również Galerię Bohaterów, w której prezentowane są portrety bojowników o wolność i niepodległość Ukrainy oraz opowiadana jest historia walki UPA o państwo ukraińskie. W pobliżu zbudowano kompleks pamiątkowy, zasypano symboliczny grób i ustawiono dębowy krzyż z pamiątkową tablicą.
Tablica pamiątkowa dla żołnierzy UPA (Gospodarstwo Berehy w pobliżu wsi Zaplatyn, powiat stryjski)
Tutaj, na farmie, stacjonował oddział specjalny, liczący około 24 osób, dowodzony przez setnika Pylypa Szweca „Karmaliuka”. Dwa oddziały NKWD otoczyły kryjówkę w maju 1945 roku i wymordowały cały oddział żołnierzy UPA. W miejscu egzekucji rebeliantów postawiono tablicę pamiątkową.
Pomnik Bohaterów Ofensywy Wowczuchowskiej (Wieś Wowczuki, obwód lwowski)
Operacja Wowczuchowska była ofensywną operacją wojskową Ukraińskiej Armii Galicyjskiej w lutym 1919 roku podczas wojny polsko-ukraińskiej (1918–1919), jednej z najbardziej udanych w historii Ukraińskiej Armii Galicyjskiej. Pomnik przedstawia pierścień oblężenia miasta Lwowa i żołnierzy Armii Galicyjskiej przechodzących do ofensywy. Ma on symboliczne znaczenie dla każdego Ukraińca, ponieważ świadczy o tym, że sto lat temu Ukraińcy, tak jak i dziś, bronili i bronią swojego niepodległego państwa ukraińskiego.
Cmentarz Pamięci Żołnierzy Dywizji SS „Galicja” (wieś Hałyckie, powiat złoczowski)
Cmentarz-pomnik żołnierzy Dywizji SS „Galicja” i Pierwszej Ukraińskiej Dywizji Ukraińskiej Armii Narodowej znajduje się niedaleko miejsca, w którym dywizja wydostała się z okrążenia w 1944 r. Na cmentarzu pochowano ponownie szczątki ponad 500 żołnierzy, zbudowano kaplicę, do której ścian przymocowano cztery tablice pamiątkowe, opowiadające o szlaku bojowym dywizji „Galicja”. Po obu stronach kaplicy symetrycznie umieszczono krzyże na mogiłach indywidualnych i zbiorowych żołnierzy.
„Jastrzębie Gniazdo” (Wieś Jastrubycze, rejon Szeptycki)
Tutaj opowiadają historię jednej z kryjówek UPA i sześciu bojowników, którzy stoczyli tam swoją ostatnią bitwę w styczniu 1949 r. Dla odwiedzających organizowane są zadania, konkursy i rekreacja na świeżym powietrzu. Symboliczny krzyż stoi w miejscu śmierci powstańców w pobliżu lasu.
Muzeum Hetmana Piotra Sahajdacznego (wieś Kulczyce, rejon samborski)
Muzeum znajduje się we wsi Kulczyce, gdzie urodził się hetman. Stąd wyjechał na studia do Akademii Ostrogskiej, a następnie na Sicz Zaporoską, stając się później jedną z najwybitniejszych postaci politycznych w historii Ukrainy. W 1992 r. w Kulczycach wzniesiono pomnik Sahajdacznego. Muzeum Sahajdacznego znajduje się w budynku dawnej szkoły podstawowej. Ekspozycja liczy około 900 eksponatów. Od 1993 roku, w każdą trzecią niedzielę kwietnia, w pobliżu pomnika Piotra Sahajdaczny odbywa się „Dzień Pamięci Sahajdacznego”.
Muzeum-majątek Bandery (wieś Wola-Zaderiewska, rejon Stryjski)
Muzeum znajduje się w domu rodzinnym wodza OUN, gdzie w latach 1933-1936 mieszkał Andrij Bandera, ojciec przywódcy. W tych latach Andrij Bandera pełnił posługę księdza w cerkwi św. Archanioła Michała w Zaderewce, angażując się w legalną i podziemną działalność.
Muzeum zostało założone w pierwszych latach niepodległości Ukrainy. W pierwszym pomieszczeniu znajduje się genealogia rodziny Banderów. W drugim jest kaplica, w której ojciec Stepana chrzcił dzieci. W trzecim pomieszczeniu znajdują się dokumenty, fotografie i ulotki OUN-UPA. W muzeum znajduje się stół, szafa, bambetel (drewniana ławka), dwie skrzynie i kredens, z którego korzystała rodzina.
Muzeum Chwały Stećki (wieś Juszkiwce, rejon Stryjski)
Muzeum ukraińskiej postaci politycznej i uczestniczki walk wyzwoleńczych Jarosławy Stećki znajduje się w budynku szkoły we wsi Juszczowce, w której w młodości uczyła Hanna Muzyka, lepiej znana jako Sława Stećko. W muzeum prezentowane są rzeczy osobiste Sławy Stećki i jej męża Jarosława Stećki. Odtworzono wnętrze jej kijowskiego biura: fotel, stół, telefon, maszynę do pisania, flagi i ikonę. Wśród rzeczy osobistych znajdują się haftowana koszula i płaszcz. W piwnicy odtworzono podziemną drukarnię, która działała tu od 1944 roku. Zaprezentowano również model kryjówki rebeliantów.
Muzeum-kryjówka UPA (wieś Briuchowice, rejon lwowski)
W lutym 1946 roku NKWD dokonało nalotu na kryjówkę znajdującą się na Krukowej Górze. W wyniku nalotu zginęło trzech żołnierzy UPA. Obecnie znajduje się tutaj odrestaurowana kryjówka. Miejsce zostało odtworzone według wspomnień miejscowych mieszkańców. Kryjówka wiernie odtwarza warunki życia bojowników UPA: przedmioty gospodarstwa domowego wykonane z improwizowanych materiałów, skrzynię i piec.
Więcej zdjęć z „kryjówki” można obejrzeć tutaj.
NASZ KOMENTARZ: Jak widzimy, mimo wojny, na Ukrainie kwitnie nazistowska turystyka i powstaja kolejne obiekty związane z kultem antypolskich zbrodniarzy. W tym samym czasie władze w Kijowie domagają się kolejnych transzy pieniędzy od Polski i innych krajów, bo inaczej „upadną”.
Polecamy również: Ukrainiec otworzył w Polsce fabrykę podróbek markowych ubrań
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
